مرثیه ای برای یک رویاشكسته

در اين سفر آخر به آمريكا فهميدم كه من نمي‌تونم در كشور ديگه‌اي زندگي كنم. فقط ايران. يعني هر شخص بهتر است در كشور خودش زندگي كند. ولي بايد سعي كنيم كه همه چيز را بهتر كنيم. من خوبيها و بديهاي آمريكا را مي‌نويسم. سعي كنيم بديها را انجام ندهيم و خوبيها را پياده كنيم. البته من خوب و بد را جدا نكرده‌ام. چون در هر كدام خوبيها و بديها را نوشته‌ام.

مسائل مذهبي:

1. دين اسلام ندارند و شيعه نيستند: گوشت خوك مي‌خورند.مشروب مي‌خورند.زنها بي‌حجابند.نماز نمي‌خوانند.در توالت‌هايشان آب نيست. البته همين نكته كافيه كه ما مسلمونا اصلا نتونيم اونجا زندگي كنيم.
2. حجاب: يك خانمي در يك جلسه از من پرسيد كه از كجا مي‌آيي؟ گفتم ايران. گفت من اونجاها رو بخاطر حجابشون دوست دارم. چون خودم چند وقتي اونجا بودم و حجاب داشتم احساس مي‌كردم كه ديگر به عنوان يك زن به من نگاه نمي‌كنند و به عنوان يك شهروند هستم.
3. در شهر هيوستون مي‌گن خيلي مسجد است كه 2 تاش مال شيعه‌ها است. فقط 3 طبقه پاركينگ داره و دعاي كميل و ندبه هر هفته برقراره. اينها همه با پول مردم ساخته شده. البته اين هميشگي است كه وقتي آدم در جائي كه كمتر مسلمان دارد سعي مي‌كند دينش را بهتر حفظ كند.

مسائل مالي:

1. مي‌نيمم حقوق: به طور عادي 1100 دلاره كه با دلار آزاد ميشه 2 ميليون تومان كه ماكزيمم حقوق تو ايرانه. البته اگر بخواهيد با كيفيت ايران زندگي كنيد خرجتان از ايران كمتر است. اين مهمترين دليل است كه كيفيت زندگي آنها بهتر از ما است.
2. بهره بانكي كم: بهره بانكي براي افراد عادي كه بخواهند ماشين و خانه بخرند در حدود 6% هست. اگر داراي اعتبار خوبي باشي مي‌توني هر وامي رو با بهره 4% بگيري و خونه و ماشينتو بخري.
3. كرديت كارت: اگر از كرديت كارت استفاده كني و پولشونو پس ندي بهره 26% ازت مي‌گيرند ولي اگر سريع پس بدي هيچ بهره‌اي ازت نمي‌گيرند.
4. خريدن خانه و ماشين: آخرين مدلهاي ماشين BMW حدوا 30.000 دلار كه تقريبا 36 ميليون تومان است. از دم قست ماهي 800 دلار. 4 سال. خونه خوب 200 هزار دلار. از دم قسط ماهي 1000 دلار. يعني با 1800 دلار مي توني در لحظه اول زندگي كه كار گير آوردي حال كني. معمولا يك كار عادي ماهي 4000 دلار برات داره. حالا حساب كنيد كه من خانواده‌اي ديدم كه يك نفر كار مي‌كرد و 4000 دلار مي‌گرفت. بهترين ماشين و خونه رو هم خريده. 23 سالش هم بود. حقوق بالا و بهره بانكي كم نتيجه‌اش اين مي‌شه كه يك جوون 23 ساله همه‌چي داره.
5. ورشكستگي: اگر شخصي به دليلي ورشكست شود دولت آمريكا كليه بديهاي اين شخص را به بانكها مي‌پردازد. ولي تا 10 سال اجازه استفاده از وامهاي با بهره كم را ندارد. مي‌تواني پس از مدتي كه دوباره وضعيتش خوب شد با پرداخت پول كمي دوباره اعتبارش را بدست آورد. (البته ما سؤال مي‌كنيم كه خوب ما مي‌ريم اونجا هي پول مي‌فرستيم بعد مي‌گيم ورشكست شديم و …. راستش كسي در اون كشور نيازي به اين كارها نداره)
6. اقتصاد: جالبه كه 89% اقتصاد و پول دنيا در آمريكا است. يعني آلمان و فرانسه و ژاپن و كانادا و …. كلا 11% اقتصاد دنيا را تشكيل مي‌دهند. البته بحران اقتصادي اين عدد را به 86% رسانده است.
7. وقتي بليط هواپيما را اينترنتي مي‌گيري در بعضي موارد نصف قيمت مي‌شه. اينترنت به طور عظيمي كار مي‌كنه.

فروشگا‌ها:

1. يكي از بخشهاي مهم زندگي سرمايه‌داري فروشگاه‌ها هستند. بخاطر همين قسمت عمده‌اي از مسائل مربوط به فروشگاه‌هايشان است كه مي‌گويم.
2. چيزي به نام مغازه وجود ندارد و همگي كمپاني‌هاي بزرگي هستند كه همه جا شعبه دارند. به همين خاطر شما چه در يك جاي پرت و چه در نيويورك زندگي كنيد همان امكانات را داريد. البته بهتره تعريفتون رو از جاي پرت تصحيح كنيد.
3. معمولا مجموعه‌اي از فروشگاه‌ها است كه هر كدامشون به اندازه يه دنيا جاي پارك داره. عمدتا مغازه‌ها يك طبقه است. من كه چند طبقه نديدم.
4. پس گرفتن: وقتي چيزي از walmart مي‌خري تا 90 روز بدون حرف ازت پس مي‌گيرند. نمي‌دونم يعني چي.
5. هر فروشگاهي اينترنت داره و مي‌توني چيزي رو كه مي‌خواي قبل از خريد چك كني كه دارند يا نه.
6. بسيار آدمهاي كم اطلاعاتي هستند: از آنجا كه اينجا همه چي آماده است خدا نكند كارت به خريدن يك كابل خاص يا يك باطري خاص برسد. بيچاره‌ مي‌شوي. سواد در حد در پيت.خدا نكنه بخواي مثلا يه wireless بخري. آخرش بعد از 0.5 ساعت توضيح در مورد adhoc مي‌گن كه wireless عادي ببر يا يك روتر بهت مي‌دهند.
7. دعوا و دزدي: من چند مورد دعوا در فروشگاه و يك دزدي ديدم. يه نفر چنان در رفت كه اگر كسي جلوش بود داغون مي‌شد. چتد بار هم دعوا ديدم. دعواي خريدار با فروشنده كه داشت سر فروشنده داد مي‌زد.

مسائل اجتماعي:

1. فيلتر نبودن سايتهاي اينترنتي: هيچ سايتي فيلتر نبود. حتي ساتهاي خبري ايراني. در صورتي كه در دبي بعضي از سايتها خبري ايران فيلتر است و همچنين سايتهاي ناجور. ولي اونجا هيچ سايتي فيلتر نبود. البته به يه آمريكائي اينو گفتم گفت كه خوب www يعني همين ديگه. نمي‌دونم ولي ميگن به بچه‌هاي آمريكائي ياد داده‌اند كه وقتي +18 را مي‌بينند نبايد كليك كرد. حالا نمي‌دونم اجرا مي‌شه يا نه. ولي واقعا بايد ديد اين فيلتر بودن در ايران خوبه يا بد. چون تو خود ايران هم حرفه.
2. سينماي 3 بعدي رو تازه مي‌شه فهميد يعني چي. تازه فهميدم چرا مردم براي سينما پول مي‌دهند. جائي آرام و خنك با فيلمي با كيفيت خدا.
3. تفنگ: هر آمريكائي مي‌تواند در خانه خود تفنگ داشته باشد. جالبه در بعضي ايالتها هم مي‌تواني با خودت حمل كني و براي حفاظت از خودت استفاده كني. مي‌خوام ببينم با اين وضعيت كسي جرأت كيف دزدي به سرش مي‌زنه؟ البته خيلي خطرناكه و كنترلش هم كار هر كسي نيست. الكي نيست يه وقتي مي‌شنويم يه دانش‌آموزي چند نفر رو رگبار بسته. دولت خيلي خواسته كه اينهارو از افراد بگيره ولي نتونسته قانوني رو به اين مضمون به تصويب بروسونه. ديروز هم شنيدم كه يك دزدي رفته و در پمپ بنزين پدر و مادر يك نفر رو كشته و دخل رو خالي كرده. بالاخره تفنگ هم بديهائي دارد.
4. چراغ سبز: از اونجا كه همه گردش به چپها چراغ جداگانه داشت، فرهنگ شده بود كه وقتي چراغ سبزه بايد سريع رد بشي و به چيزي نگاه نكني. در ايران ما سر همه چهارراه‌ها اين را نداريم كه بايد اضافه شود. جالبه كه سر همه چهارراه‌ها دوربين گذتشته‌اند ولي مردم رأي دادند كه نبايد ازشون استفاده بشه و الان قطعه.
5. بسيار آدمهاي تنبلي هستند:  اين تنبلي به حدي است كه در فروشگاه‌ها ماشينهاي كوچك است كه بتوانند سوار شوند و راه نروند.جلوي بانك يك قوطي وجود دارد كه مدارك را داخل آن مي‌گذاريد و با يك دكمه مي‌رود داخل بانك و با گوشي مي‌گوئيد كه چه كاري انجام دهند و دوباره رسيدها را برايتان با همان قوطي مي‌فرستند كنار ماشينتان.
6. قمار: جز لاس‌وگاس در باقي ايالتها فمار قدغنه.
7. انگليسي حرف زدن: اينكه چقدر خوبه كه زبان رسمي آمدم زبان رسمي دنيا باشه كه لازم نباشه براي ياد گرفتنش خودتو اذيت كني.
8. سادگي در ظاهر: يه چيز جالب. خامهاي آمريكائي اصلا عادت به آرايش ندارند. برعكس اين چيزي كه در ايران مي‌بينيم. خيلي ساده هستند.
9. داشتن همه جور غذا: من رفتم يك رستوران ايراني و سفارش غذاي ايراني رو دادم. يك كوبيده باحال برام آورد. شما هر جور غذائي بخواهيد دارند. از همه مليتها.
10. احتياط در رانندگي: ماشين اجازه ندارد از 4 متري تو به تو نزديك بشه. من تو يه كوچه ايستاده بودم. يه ماشين مي‌خواست رد بشه. اول كلي ايستاد. بعدش مجبور شد طوري فرمونشو بپيچه كه از من 4 متر فاصله داشته باشه. جالبه كه 10 متر قبل از عابر پياده يك خطي بود كه وقتي چراغ قرمز مي‌شد بايد پشت اون خط مي‌ايستادند تا با خط عابر پياده 10 متر فاصله باشه.
11. آرامش: همه آرام هستند. به آرامي كار انجام مي‌دهند. مهمترين مسأله اينكه در رانندگي اصلا عجله ندارند. خيلي با حوصله.
12. قانونمداري: جالبه كه اگه يك ويندوز دزدي بريزي و به اينترنت وصل بشي ميان دم خونه مي‌گيرنت. دزدي ممنوعه.
13. كم مصرف كردن انرژي: جالبه كه خونه‌هاشون خيلي نور كمه. چون خونه براي استراحته و انرژي بيخود نبايد حروم بشه.
14. خونه‌ها همه ويلائي است و ساختمانهاي آسمان‌خراش براي office است.
15. جريمه عابر پياده: اگر عابر پياده از چراغ قرمز رد بشه جريمه مي‌شه و اگر جريمه رو نده از خانه يا محل كارش دستگير شده و به زندان مي‌ره.
16. تميزي: همه جا تميزه. دستشوئي‌ها كه اصلا نگو. من نمي‌دونم چقدر براشون ارزش داره كه تو تمام دستشوئيها دستمال كاغذي هميشه هست. شهر هم خيلي تميزه.
17. الودگي: آلودگي هوا رو اصلا نمي‌شه حس كرد. خيلي هوا تميزه. ماشينها هم همشون مدل بالا هستند.
18. مشروب: اگر يك جوان زير 21 سال مشروب بخوره، اين جوان و شخصي كه بهش مشروب داده هر دو با هم به زندان مي‌روند.
19. محبت: خيلي براشون مهمه كه در زندگي محبت داشته باشند. با يك گروه از اينها رفتيم ديدن بچه‌هاي بي‌سرپرست. البته بد نبود امكاناتي كه اونجا داشت رو مي‌ديديد.
20. خنده: همه مي‌خندند. پليسها مخصوصا خيلي. در فرودگاهشون با هم كه حرف مي‌زدند مي خنديدند. جالبه كه سيستمها نظامي و خنده. در فروشگاه‌ها همه مي‌خنديدند.
21. توضيح: جالبه. اگر كاري خلاف معمول باشه و يا نوعي توهين به حساب بياد كلي توضيح مي‌دهند كه به شما بر نخورد. يك فروشگاهي بود كه موقع بيرون رفتن فاكتورهاي شما را چك مي‌كرد. كلي توضيح نوشته بودند كه اين براي اينه كه شما چيزي جا نذاشته باشيد و … در فرودگاه‌ها كلي توضيح مي‌دادند كه گشتن شما براي امنيت شما است. 1000 بار.
22. تفاوت نداشتن: والله ما كه ايراني هستيم و اينقدر مي‌گن كه با ايراني‌ها بد هستند چيزي نديديم. هر جا رفتيم كلي ما رو تحويل مي‌گرفتند. ولي شنيدم در يك فروشگاهي به يك ايراني گوشي apple نفروخته‌اند.
23. اعتماد: در حالت كلي به تو اعتماد دارند. مثلا اگر بگي من در كرديت كارتم خرجي شده كه خودم نكردم سريعا به حسابت بر مي‌گردانند و پيگيري مي‌كنند. ولي وااااااي به روزي كه بفهمند دورغ گفتي. روزگارت سياهه.
24. من تازه فهميدم چرا آمريكائيها ازدواج نمي‌كنند. بدبخت مردي كه ازدواج كنه و كارش به طلاق بكشه. اولا تمام دارائي مرد نصف شده و به زن مي‌رسه. 20% حقوق مرد تا آخر زندگي مال زنه. اگر زن بچه داشته باشه كه اين عدد 30% مي‌شه. در واقع ميشه گفت كه معناي واقعي حمايت از حقوق زن.
25. شكايت: طبق قانون آمريكا هر شخصي مي تواند از هر شخص ديگري شكايت كند و بر عليه او حرف بزند. حتي اگر آن شخص رئيس جمهور باشد. البته اجازه شكستن قوانين را ندارد.
26. ويزا: جالبه كه وقتي سفر اروپا براي مقاله مي‌خواي بري فقط 7 روز بهت ويزا مي‌دهند ولي در آمريكا در بدو ورود يك ويزاي شش ماهه مي‌دهند.

تكنولوژي:

1. اينترنت روي موبايل: اينترنت با سرعت بالا با يك خط نلفن كه نامحدود مي‌توني توي آمريكا صحبت كني و SMS بزني ماهي 50$ است. متأسفانه ما در ايران اين امكانات را نداريم. البته شركت رايتل جديدا شروع به دادن سيم‌كارتهاي با سرعت بالا كرده است.
2. راحتي در دسترسي به برنامه‌هاي تلويزيوني: اين خيلي جالب بود. تمام برنامه‌هائي كه از شبكه‌هاي تلويزيوني پخش مي‌شه، بعد از پخش قابل ديدن در تلويزيون هست. فقط بايد يك دكمه بزني و شبكه را انتخاب كني تا بر اساس تربتيب پخش و يا اسم فيلم يا سريال به تو نشون بده. يعني سريالي كه پخش شده و تو نديدي رو مي‌توني هر وقت خواستي ببيني. يا مثلا فيلمي كه 2 سال پيش نشون داده.
3. انواع ميوه: من تازه فهميدم كه از ميوه‌هاي دنيا فقط 10% رو ما ميشناسيم. كلي ميوه‌هاي مختلف در دنيا است كه در مغازه‌هاي آنها هست و ما اصلا نديديم. تنها ميوه ايراني كه به نام ايران مي‌شناسند خيار ايراني است.
4. يك قلك سر ميز بود. من گفتم حتما اين قلك وقتي توش پول مي‌ريزي ميشماره. چك كردم ديدم بله. پول كه مي‌اندازي تشخصي مي‌ده و ميگه چقدر پول تو قلكه.
5. راحتي: واقعا درست كردن ذغال قليون چقدر سخته و كثافت كاري داره؟ من زغالي ديدم كه كافي بود يك كبريت بهش بزنيد. بعد از 2 دقيقه كاملا مي‌گرفت.
6. مداد رنگي: يه مداد رنگي خريدم. 132 رنگ. رو هر كدومش يك كد بود. گفت هر كدومش تموم شد به ما ايميل بزن برات مي‌فرستيم. هر مدادش 1500 تومان.
7. برعكس تصوراتمون اينجا روزي 100 نامه كاغذي در هر خونه مياد. خيلي كاغذ حروم مي‌كنند.
8. پول نقد رو خيلي بد مي‌دونند. ميگن فقط قاچاقچي‌ها و دزدان و بدكاره‌ها پول نقد همراشونه. خيلي هم خطرناكه اگر پول نقد همرات باشه. ممكنه سرت رو ببرند.